Maghiusa aron Manalipod sa Demokrasya ug Itukod ang Nasud!

Maghiusa aron Manalipod sa Demokrasya ug Itukod ang Nasud!

Ang Pilipinhong katilingban gigunitan karon sa ekonomikanhon, politikanhon, katilingbanon, kulturahanong systema nga maghimo sa iyang katawhan nga miserable ug magka-bahinbahin. Isip nga nasudnong katawhan nga nahigugma sa atong nasud ug nagtinguha sa kaayohan sa tanan, angay lang nga masabtan nato ang kasamtangan nga katilingbanong suliran ug mohimo ug determinadong lakang alang sa kasulbaran niini.

Katilingbanong Kasaysayan

Mga saysenta y sayes na ka tuig ang nakalabay sa dihang naangkon sa Pilipinas ang pormal nga politikanhong kagawasan, ang katawhan nasayod na nga ang nasud nagsagubang sa dili makiangayon nga systema. Ug kini ang nakamugna ug kasamok hangtod nga nahimo ang usa ka armadong rebelyon.

Apan ang katawhan diha sa mga lider kansa ilang gituohan nga maoy modala sa nasud ngadto sa kalinaw ug paglambo. Matag eleksyon gitan-aw nga kahigayonan nga magdala ug gahum alang niining mga bag-ong lider.

Sa pipila ka mga okasyon, ang katawhan mihimo sa kinatibok-an nga lihok sa kadalanan ug gisundan sa pagbuhi sa suporta sa militar niadtong nangatugdanan, bisan ang napalagpot nga mga lider nga giila nga limbongan ug way pagtahod sa katungod sa katawhan, giilisan ug bag-ong mga pangulo nga maayong momandu sa nasud sa lig-on nga pamaagi.

Ang paglaum sa katawhan naguba. Bisan ang mga maayong pangulo napakyas sa pagdala sa nasud ngadto sa katilingbanon nga kauswagan ug kaangayan. Ang ilahang kapakyasan nahitabo tungod kay dili epektibo ang ilang paghimo sa pag-usab sa sestima aron makita ang hustisya ug pag- ugmad nga maoy mohatag sa usa ka tinuod ug malungtaron nga kalinaw.

Ang pagpanikas ug ang pagka mapahimuslanon mipuno sa makadaut nga epekto sa kakuwang sa panabot ug dili klaro nga panan-aw. Ug nakapasamot kini nga ang katawhan ginudnud ngadto sa kaalutan ug pintas nga katilingbanon nga kasamok.

Ang Mayo 2010 nga Eleksyon

Ang katawhan padayon nga milaum ug kausaban sa Mayo 2010 nga eleksyon pinaagi sa pag-ilis ug mga lider nga maoy mosulbad sa katilingbanong suliran. Misalig sila sa bag-o nga kahimanan nga sestima sa eleksyon, ilang gilauman nga mahimong matinud-anon ang piniliay, may kaakohan, pinahimutang, ug kasaligan nga pamaagi sa pagbutang diha sa gahum sa usa ka pangulo nga maoy motapos sa panikas ug kakabos nga mugna sa kurapsyon. Kining bag-ong pangulo gilauman nga mohiusa sa nasud, mopalig-on sa demokrasya, moalagad sa katawhan, ug mapauswag sa nasud.

Ang Mayo 2010 nga eleksyon ug ang resulta niini nakamugna ug lawom nga kadismaya sa daghang katawhan.

Ang maong piniliay nahimong usa ka dakong sayop. Usa ka maigmat nga paagi sa pagmaneho sa minakina nga sestima sa eleksyon aron paghatag ug pabor niadtong mga partido ug kandidato nga andam mobayad ug dakong kantidad sa salapi ug politikanhong pabor alang sa usa ka limbong nga kadaugan ang hilom nga gipahigayon. Ang mga botante – ang “Commission on Elections” – maingon man ang mga ahensya nga gipaapil niini mihimo ug negosasyon batok sa gitinguha nga kamatuoran sa piniliay pinaagi sa pagtangtang sa mahinungdangong bahin sa siguridad maoy nagtugot sa pag- maniobra sa piniliay. Kini usab nagtukmod sa paghimo ug paglimbong sa eleksyon ug pag-guba sa mga pumipili.

Ang Kinaiya sa Naglingkod ug Kasamtangan nga Rehimen

Sukwahi sa unsay gilauman sa katawhan, ang rehimen nga mitumaw gikan sa 2010 nga piniliay, luyo sa gipakita nga masilakon nga tinguha sa kausaban, migawas kini nga pagpaka-aron-ingnon lamang. Ang gitinguha nga pagbatok sa krimen, tikas, ug kakuwang sa kahanas napulihan ug pagbuot sa unsay ilang gustong mahitabo. Dinhi nakita ang katapol, walay klaro ug pagka walay hinungdan. Migasto kinig dakong panahon ug kusog aron lang pag-guba ug pagdaut sa kaaway ug pagmugna ug maayong imahen ngadto sa publiko. Apan wala kini magtumbok sa unsay panginahanglan sa katawhan. Kini naglakip sa pagpanalipod sa katawhan gikan sa kadaut sa kalikupan, ug pagsumpo sa dugay nang suliran sa elektrisidad pinaagi sa pagpatuman niini sa balaud. Inay unta hiusahon ang nasud, gidala na hinuon sa pagka-bahinbahin ang katawhan sa kasamtangan nga rehimen. Wala kini makahatag ug kaayohan, hinuon kadaut ang namugna niini.

Labaw sa tanan, wa pa gani ang duha ka tuig sukad kini makalingkud sa gahum, kining kasamtangan nga rehimen padayon nga nahimong responsible o nagbuhat sa tulo ka mitumaw nga grabeng paghulga sa tinuod nga demokrasya.

Una, pagsakmit sa estado sa gahum sa “Communist Party of the Philippines – New People’s Army – National Democratic Front,” tungod sa kakuwang sa kaakohan sa maong rehimen o pagpakiglambigit sa iyang mga taas nga opisyal.

Ika-duha, pagkalingkawas sa silot sa mga nakasala sa pag- sabotahe sa piniliay pinaagi sa paglimbong ginamit ang electronika sa nagsunodsunod nga election.

Ang labing bag-o nga pag-pagawas sa Korte Suprema ug Temporaryo nga Pagdili sa pagpalit ug “Precinct Count Optical Scan” na mga makina maoy timailhan nga sumpoon ang pagpanglimbong ug pag-sabotahe.

Ika-tulo, ang kapuslanan nga pag-buwag sa gahum, ug sa balance sa kagamhanan aron pagpatunhay sa imoral nga paghawid sa dagkong mga katigayonan sa yuta ug pagpanalipod sa way kasiguroan nga politikanhong benepisyo pinaagi sa korte nga matinumanon sa rehimen.

Ang kagawasan sa korte nagpabilin nga gihulga sa kasamtangan nga rehimen, busa kinahanglan nga panalipdan sa kanunay, labi na gayud sa nahitabo bag-o pa lang nga pag- patuman sa desisyon sa Korte Suprema sa Hacienda Luisita.

Tungod niining maong mga hinungadan, nawala ang among pagsalig sa kasamtangan nga rehimen. Kami nakumbensir nga kini dili gayud epektibo nga maka-dumala sa nasud alang sa usa ka sigurado ug mabungahon nga ugma. Hinoon, ginudnod niining maong rehimen ang nasud ngadto sa pagka-alaut.

Kasulbaran, Lihok, ug Hangyo

Busa, kami, kinahanglan nga molihok ug mohimo sa dihadiha nga mahinungdanon nga aksyon, ug determinado nga mosumpo ug mousab niining maong mga panghitabo. Ug nagkahiusa kami alang niining hinugpong nga proyekto alang sa kausaban sa sestima ning atong katilingban aron mapauswag ang kaayohan sa atong nasud. Kami nagkahiusa sumala niining mosunod nga mga baruganan:

Una, ang katuyoan ug panan-aw ning maong proyekto nga maghatag ug kinabuhi sa kausaban, alang sa tibuok nasud ug dili kay sa Manila lamang.

Ika-duha, duna kini maayong pondasyon nga nakutlo gikan sa mga pagtulon-an sa nagkalain-laing komunidad sa pagtuo sa Pilipinhong katilingban, busa nagkinahanglan ug panag-sabotsabot ug kooperasyon niining maong mga komunidad sa pagtuo.

Ika-tulo, usa ka mahinungdanong kinaiya niini mao ang pagka-dili gusto ug kagubot.

Ika-upat, gitinguha niini ang kausaban sa sestima, dili lang pag-ilis ug mga lider.

Ika-lima, kini nagmatuod nga ang katawhan mao ang adunay labaw nga gahum sa tanang higayon.

Ika-unom, kini nakakita ug miuyon sa katungdanan sa militar nga maoy tig panalipod sa katungod sa katawhan.

Ika-pito, kini gipamatud-an sa mga pangulo sa mga komunidad sa pagtuo.

Ika-walo, kini mokuha ug suporta ug pagka-lambigit sa mga tinuod nga representante gikan sa mga mag-uuma, trabahante, mangingista ug ubang sector sa katawhan.

Ika-siyam, kini nag-tahod sa katungod ug nagpa-lambo sa tinuod nga interes sa mga gagmay nga relihiyoso ug “ethnic” nga komunidad.

Ika-napulo, kini abli alang sa “pederalismo” nga pang-gobierno.

Agi ug tubag niining tulo ka mitumaw nga hulga sa tinuod nga demokrasya nga gipaluyohan ug gisuportahan sa kasamtangan nga rehimen, among giawhag ang katawhan nga mohimo niining mosunod:

Una, makanunayon nga moduyog ug mosuporta sa kahiusahan alang sa demokrasya; isalikway ug badlungon ang mga elemento sa moguba niini.

Ika-duha, moduyog ug mosuporta sa kasagrado sa balota; mosaway sa tanang matang sa kahilokan nga makahimong hugaw sa eleksyon; mo-insister gayud sa kamatuoran ug modawat sa tulobagon nga may kalambigitan sa himoon nga hugaw nga piniliay sa bisan unsang panahon, apil na ang nahitabong tikas niadtong piniliay sa tuig 2010.

Ika-tulo, panalipdan ang demokratikanhong pagbuwag sa gahum ug panalapi; mo-protesta ug dili motugot sa tanang kalihokan aron mopalig-on sa gahum sa usa ka tawo o pondok.

Kami mihangyo ug mi-apelar sa tanan nga tan-awon ang kahimtang sa atong nasud ug katawhan, ug moapil kanamo ning among hiniusang gimbuhaton sa pagpanalipod sa demokrasya ug sa pagtukod sa nasud nga nahiuyon sa insaktong prinsepyo ug desenyo.

Agi ug pagksaksi niining among pagkamatinud-anon ning maong mensahe, proyekto, ug apelar, kami mobutang sa among mga lagda dinhi, sa Dakbayan sa Talisay, Cebu, niining gabii sa ika 29 sa Abril A.D. 2012 ug sa ika 8 sa Jumada al-Akhir A.H. 1433